En meer

“Geen woorden, maar paarden”

2021: Nicole en Elly hebben mij uitgenodigd voor een tweede paardencoachsessie. Dit keer gaat Hans mee om foto’s te maken. Ik heb stiekem met Nicole afgesproken dat we hem ook bij de coaching betrekken, omdat ik me afvraag of hij niet heel veel dingen wegstopt. Als ik dit vooraf zou opperen, denk ik zijn antwoord te weten: ‘nee hoor. Dat is niks voor mij. Je weet dat ik die beesten groot en eng vind. Op Java – op weg naar de Bromo vulkaan – heb ik me ooit zo hard op de rug van een paard vastgeklemd dat het arme dier nog pijn in zijn ribben heeft, vermoed ik. Ik ga lekker mee om foto’s te maken en dit is helemaal voor jou alleen’. We moeten dit dus wat slimmer aanpakken.

Aangekomen op de manege mag ik Calando uit zijn stal halen en meenemen naar de paddock buiten, maar we spuiten hem eerst nog even in met anti-vliegen spray. Ik kan de laatste tijd niet goed bij mijn gevoel komen en ben benieuwd of er echt niets dwarszit of dat ik toch weer verrast word, net als de eerste keer toen er zoveel onverwerkt verdriet rondom het overlijden van mijn vader naar bovenkwam. Krijg ik weer een verlate reactie? Mijn lichaam zal de score ongetwijfeld bijgehouden hebben. Is het nodig dat stress via huilen mijn lijf verlaat of kan het ook op andere manieren? Ik zou anders toch wel geïmplodeerd zijn inmiddels? 

Van de vorige sessie herinner ik me Calando als een lief dier. Voor Freek daarentegen was ik doodsbang. Die blijkt inmiddels in de paardenhemel te zijn. Nicole zegt dat Calando ook heel heftig kan reageren. Ik schrik daarvan. Laatst moest ze met een coachee een tijdje de bak uit, omdat hij steeds opnieuw in volle vaart op diegene af kwam rennen. Ze geeft aan dat dit nodig was om tot die persoon door te dringen. Ik betrek dit meteen op mezelf. Misschien is het bij mij ook wel nodig om door elkaar geschud te worden? Nicole zegt dat ik op ieder moment de bak uit kan en dat Elly en zij in de gaten houden of dit nodig is. Nog ietwat benauwd zoek ik een plek in de paddock en houd Calando argwanend in de gaten. Nicole vraagt mij een coach te kiezen. Vorige keer heb ik voor Elly gekozen, omdat zij mijn verhaal niet kent. Nu kies ik voor Nicole, juist omdat zij alles van mij weet. Ze werken sowieso nauw samen en zijn allebei erg goed, dus wie ik ook kies, ik kan nooit fout kiezen.

Nicole legt nog een keer uit dat paarden prooidieren zijn en constant de omgeving scannen of er gevaar dreigt, omdat er bijvoorbeeld een roofdier in de buurt is. Op het moment dat je de paddock instapt, word je een onderdeel van de kudde en willen ze dat je zo sterk mogelijk bent. Op die manier hebben ze de grootste kans op overleven. Paarden voelen je energie, zijn heel sensitief en reageren hierop met hun lichaamstaal. Woorden kennen ze niet, dus alles gaat op intuïtie. De paardencoach speelt hierbij voor tolk.

Ik breng mijn vraag in: ‘staan mijn hoofd en gevoel in verbinding of functioneer ik op dit moment te veel vanuit de overlevingsstand, dus vanuit de ratio?’ Omdat ik nog in de alert-stand sta, kan Calando niet zoveel met me. Hij loopt rond, rolt heen en weer op de grond en doet zijn eigen ding. Die Stokwielder zoekt het maar even uit. Dat geeft ons beiden de gelegenheid om aan elkaar te wennen. De zon brandt op mijn huid, in het weiland naast ons lopen nog wat andere paarden, maar verder zijn we alleen. De twee coaches, Calando, Hans en ik.

Nicole stelt me de vraag: ‘wat houdt je bezig, Mar? Ga maar even voelen. Ik kom zo terug’. Ze loopt weg en daar sta ik dan. Helemaal alleen met Calando in de buitenbak. Ik draai mijn rug naar Elly, Nicole en Hans toe, zodat ik me minder bespied voel en alleen Calando zie. En BAM, daar is mijn gevoel ineens. De tranen komen omhoog en lopen over mijn wangen. Calando komt in beweging en loopt naar me toe. Mijn angst is volledig weg. Ik vertrouw hem en voel dat hij het beste met mij voorheeft. Nicole komt weer dichterbij met pionnen om een familieopstelling te maken en vraagt: ‘wat voel je, Mar?’ Ik antwoord: ‘angst. Doodsangst’. ‘Waar ben je doodsbang voor?’ vraagt ze zachtjes en ik zeg ‘dat Hans en Carlijn in een diep gat vallen, mocht ik deze ziekte niet overleven. Zelf vind ik het niet zo erg als ik zou overlijden. Ik ben niet bang voor de dood. Ik verwacht dat het zoiets is als voor altijd in slaap vallen of onder narcose zijn. Ook de weg ernaartoe boezemt me geen angst in. Behandelingen en pijn kan ik wel het hoofd bieden. Ook euthanasie lijkt me niet eng. Ik moet er overigens niet aan denken om nu al dood te gaan, want ik wil heel graag oma worden en ik vind het leven FANTASTISCH. Ik heb altijd heel veel plannen, energie en geniet volop, maar ik heb ook tijdens de chemo gevoeld dat als je je dag in dag uit ziek voelt, het leven niet zo leuk meer is. Ik vertrouw erop dat een mens toegroeit naar het einde. Ik wil het echter degenen van wie ik houd niet aandoen dat ik nu al uit hun leven verdwijn. Natuurlijk zouden Casper, Lola en Rob het ook vreselijk vinden en willen die me ook niet missen, maar ik denk dat zij het beter aan zouden kunnen. Misschien geheel onterecht, maar zo voel ik het. Zij zijn sterker, onafhankelijker’.

Ze gooit de pionnen opzij en zegt: ‘je houdt niet van verrassingen hè? En je vindt jouw leven minder belangrijk dan het geluk van Hans en Carlijn. Is dat echt zo, Mar? Zit er nog iets onder? Ik vind het een mooi verhaal, maar geloof het niet helemaal’. Ik adem nog een keer diep in en voel of haar samenvatting van mijn gevoelens klopt. Dit is toch echt hoe ik het voel. Er zit niets meer onder. Dit is het moment om Hans erbij te roepen, vindt Nicole. Ik zie enige schrik in zijn ogen, maar na de eerste aarzeling stemt hij toe om onder het touw door te kruipen. We blijven in de hoek staan, zodat we indien nodig kunnen vluchten. Nicole vraagt mij mijn grootste verdriet naar Hans toe uit te spreken. De tranen lopen over mijn wangen, terwijl ik hem aankijk en hakkel: ‘ik ervaar dat ik er niet aan moet denken dat mocht ik overlijden, wat dit voor jou en Carlijn zou betekenen. Carlijn heeft een soortgelijke relatie als ik met mijn moeder had en ik weet wat het met haar zal doen als ze mij zo jong al zou moeten verliezen. En wat jou betreft: ik ben degene die voor het lawaai in huis zorgt en de meeste sociale afspraken regelt. Ik denk dat het voor jou zonder mij zo stil en eenzaam is’. Nicole vraagt aan Hans of hij deze angst deelt. Dat is niet het geval. Hij gaat ervan uit dat ik het overleef. Tot nu toe is er geen enkele reden om aan te nemen dat dit niet zo zou zijn. Hij erkent dat het om een ernstige ziekte gaat en dat er altijd een klein kansje is dat het toch niet goed afloopt, maar daar is hij nu nog niet mee bezig. Ik moet opnieuw huilen. Deze strategie heb ik van hem geleerd en die bracht mij lange tijd veel rust. Maar toen het bij mijn vader toch helemaal mis bleek te zijn, terwijl ik al die tijd tegen mezelf zei: er is vast niks aan de hand, maak je niet druk voordat je gehoord hebt dat er echt iets is, durf ik niet meer op deze methode te vertrouwen. En dit was wederom het geval toen de borstkanker op mijn pad kwam. Pur sang klopt het natuurlijk dat je vooraf druk maken geen zin heeft en vaak onnodig veel energie kost, maar het sust mijn onrust sinds deze twee gebeurtenissen niet meer. Verder zegt Hans dat hij mij natuurlijk heel erg zal missen en er niet aan moet denken om mij kwijt te zijn als ik toch zou overlijden, maar dat ik me geen zorgen over hem hoef te maken. Hij redt het wel om het leven weer zo in te richten dat het de moeite waard blijft. Nicole vraagt of ik hem geloof. Dat is zo. Hans is een enorme levensgenieter en in staat te roeien met de riemen die hij heeft. Voordat ik op het toneel kwam – of beter gezegd hem in de bar van het Marriott hotel ontmoette – redde hij zich ook goed alleen. Hij is als geen ander in staat het leven te nemen zoals het komt. Ook als zich tegenslag, verlies, rouw op zijn pad aandient.

Dan blijft Carlijn dus over…. Met betrekking tot haar kunnen ze me niet echt overtuigen. Het inzicht dat ik vandaag opdoe, is dus dat mijn onrust, angst, verdriet vooral over haar gaan. Ze zei laatst: ‘mam, als ik zou weten dat jij dit niet zou overleven, zou ik overwegen eerder aan kinderen te beginnen. Ik wil dat jij die leert kennen en andersom’. Dat is Carlijn. Of terwijl ik dit typ, krijg ik een foto uit Italië van haar via de app binnen, waarop ze een kaarsje aansteekt met de tekst ‘een kaarsje voor je opgestoken opdat je schoon blijft’. Wat houd ik toch veel van haar. Hans zegt dat ik erop moet vertrouwen dat hij Carlijn er doorheen sleept mocht mijn grootste angst uitkomen en dat geloof ik ook. Maar hij is niet mij. Het klinkt raar, maar hij – eigenlijk niemand – kan mij vervangen als het om de relatie met Carlijn gaat.

Van Nicole moet ik de woorden zeggen: ‘mijn diepste angst is nu niet aan de orde en gaat ook niet uitkomen. Zelfs niet als ik er niet meer ben. Ik laat het los’. Bovendien doe IK het Carlijn en Hans niet aan, maar de kanker doet dit ONS aan mocht mijn diepste angst toch realiteit worden. Ik denk ook dat Carlijn er linksom of rechtsom wel mee zou leren leven, maar hoop dat het nog tientallen jaren duurt voor we afscheid hoeven nemen. Tenslotte drukt Nicole mij nog op het hart niet te veel vooruit te leven. Als er iets is wat je van kanker of een andere ernstige ziekte leert, is het dit wel. Leef nu!

En Calando? Waar was die tijdens dit hele verhaal? Heel dichtbij! Nu ik me qua gevoel zo openstelde, werd ik overstelpt met kusjes van hem. Hij likte me in mijn nek, op mijn arm en hand en wroette met zijn snoet in mijn buik. Dankjewel lieve Calando, dat jij samen met Nicole en Elly in staat bent om op gevoelsniveau met mij te communiceren. Voor mij geldt: geen woorden, maar paarden! Deze vorm van coaching stelt mij in staat inzichten te verwerven en bij mijn diepste gevoel te komen.